Kasteel Oyen
Adres: Oyense Bovendijk 34 te Oyen.
Ontstaan: Het eerste kasteel was waarschijnlijk twaalfde-eeuws.
Geschiedenis: Het tweede kasteel Oyen werd in 1361 gebouwd op de plaats van het oudere huis. In 1511 werd het gesloopt. In 1594 werd op de plaats van de voormalige voorburcht het derde kasteel gebouwd. In 1826 zijn de stal en het koetshuis verbouwd tot woning en boerderij. De twee gebouwen werden verbonden door een muur waarin een nieuwe poort kwam met een brug naar de dijk. Bij de verbouwing werd een zestiende-eeuws hoektorentje bij het gebouw betrokken, en op de andere hoek werd een identiek torentje gebouwd. In 1837 werd het kasteel zelf afgebroken, en in 1930 werd de noordelijke gracht gedempt. De poort werd dichtgemetseld en de ingang verplaatst naar de oostkant. In 1985 werd muurwerk van de voorburcht geconsolideerd.
Bewoners: Maria van Kuyc verkocht Oyen in 1361 aan Maria van Brabant. Zij zou het tweede kasteel gebouwd hebben. Haar zwager, keizer Karel IV, verleende Maria tolrechten op de Maas, waarvan alleen Brabanders vrijgesteld waren. Na haar dood in 1399 kwam haar bezit via haar echtgenoot Reinoud III van Gelre, in handen van de hertogen van Gelre. De hertogen van Gelre, verpandden wegens constant geldgebrek hun bezittingen, waaronder ook Oyen. De heren Van Arkel, Van Rossum en Van Batenburg volgden elkaar op als bezitter. In 1474 kwam het in handen van Willem van Gent, heer van Rixtel, wiens nazaten het kasteel met kleine onderbrekingen meer dan een eeuw in bezit hielden. Karel van Egmond, hertog van Gelre gebruikte het als uitvalsbasis in de strijd tussen Gelre en Brabant. Om Brabant te vrijwaren van invallen heeft de stad ‘s-Hertogenbosch met steun van de stad Oss op last van landvoogdes Margaretha van Oostenrijk het kasteel neergehaald. Johan van Gent liet uiteindelijk het oude kasteel afbreken en op de plaats van de voorburcht een nieuw bouwen.
De volgende eeuwen ging het kasteel over in diverse handen, tot in 1836 het kasteel gekocht werd door Josephus Smits uit Eindhoven, wiens familie zich sindsdien Smits van Oyen ging noemen. In 1973 werd het goed verkocht aan pachter Baggermans die het tot 1994 in bezit had. De heer en mevrouw Schuring-Smulders werden de nieuwe bewoners. Zij herstelden de schade die het huis bij een brand in 1956 had opgelopen.
In 1997 werd de Vereniging Natuurmonumenten eigenaar van het land met de opstallen.
Huidige doeleinden: Het ene gedeelte is privé bewoond en het andere deel dient als kantoor en voorlichtingscentrum van de Vereniging Natuurmonumenten.
Toegankelijkheid: Het huis is niet te bezichtigen, maar vanaf de dijk te bekijken.